Wścieklizna to bardzo ostra i niebezpieczna choroba wirusowa, w 100% śmiertelna, wywoływana przez wirusa neurotropowego z grupy rabdowirusów. Jest bardzo groźna również dla ludzi i dlatego niezwykle ważna jest profilaktyka wśród zwierząt. Wirus jest odporny na procesy gnilne (może przeżyć w padlinie nawet kilka tygodni), zamrażanie, a wrażliwy - na wysoką temperaturę i środki dezynfekujące. Naturalnym rezerwuarem tej choroby są dzikie zwierzęta: np. lisy, wiewiórki, nietoperze, ale również chore psy i koty. Dlatego każde (!) pogryzienie przez zwierzę, co do którego nie mamy pewności stanu zdrowia i szczepienia, należy traktować jako pokąsanie przez chore.

Zakażenie powstaje przez kontakt bezpośredni ze śliną chorego zwierzęcia. Wirus po ugryzieniu szerzy się przez układ nerwowy z szybkością ok. 3 mm na godzinę wzdłuż włókien nerwowych. Z krwią przenosi się do innych organów m.in. gruczołów ślinowych, gdzie następuje jego namnażanie.

Objawy mogą wystąpić zależnie od kondycji i masy ciała od 10 dni do kilkunastu tygodni, a nawet w przypadku człowieka do kilku miesięcy. Początkowe symptomy mogą umknąć uwadze (stan podgorączkowy), lecz po kilku dniach od ujawnienia się choroby następuje nadmierne pobudzenie psychoruchowe, chęć ucieczki i kąsania, niechęć do jedzenia, wstręt do wody i wybuchy agresji, połykanie przedmiotów niejadalnych - drewna, metalu. Typowy obraz kliniczny to zapalenie mózgu. Wirusy pojawiają się w ślinie na kilka dni przed wybuchem choroby (dlatego istnieje konieczność obserwacji przez kilka dni zwierząt, które ugryzły człowieka).
Niestety, w momencie ujawnionej choroby nie ma żadnego leczenia swoistego. Pokąsanym ludziom istnieje możliwość podania serii zastrzyków z surowicy.

W Polsce szczepienie na wściekliznę należy do szczepień obowiązkowych u psów. Wśród 20 gatunków zwierząt badanych w Polsce (od początku lat 40.), u których stwierdzono zakażenie wirusem wścieklizny, koty zajmują 4 pozycję. One też dwa razy częciej chorują na wściekliznę niż psy.

Koty domowe często wychodzą na dwór i spacerują bez kontroli, co zwiększa szanse na spotkania z innymi zwierzętami, w tym z dziko żyjącymi gatunkami. Mimo że szczpionka przeciw wściekliźnie nie jest obowiązkowa u kotów, warto pomyśleć o tej formie ochrony zdrowia swojego zwierzaka i bezpieczeństwie również twojej rodziny.
Zdjęcia Aneta Wiktorowicz