z cyklu • W OGRODZIE • PORADNIK BOGACTWO ZIÓŁ (NR 29) 10.02.2014Alicja Czarnowska / Witona - Sklep Ogrodniczy Wiele roślin posiadających dobroczynne właściwości dla naszego organizmu możemy z powodzeniem uprawiać w ogrodzie, a nawet na parapecie w domu. Z roku na rok cieszymy się coraz bogatszą ofertą ziół w nasionach i sadzonkach. Po świeże nasiona zapraszamy już teraz. Ich pełny wybór dostępny jest również na podanej powyżej stronie internetowej. Poniżej zaś zamieszczono opisy najważniejszych roślin zielarskich stosowanych w ziołolecznictwie, aromaterapii i jako przyprawy. Bazylia właściwa to roślina jednoroczna o wysokości do 50cm. Można ją uprawiać w ogrodzie, jak również w doniczkach na parapecie okiennym. Służy jako przyprawa do mięs, ryb, sałatek, sosów i do kwaszenia ogórków.
Cząber ogrodowy to roślina przyprawowa i lecznicza o pieprzowym smaku i nieco korzennym zapachu. Przeznaczona jest do przyprawiania potraw z fasoli, grochu, tłustych mięs i sosów. Jest rośliną jednoroczną.
Czosnek niedźwiedzi - jadalne są aromatyczne, pachnące czosnkiem liście, które zawierają dużo witaminy C. Mogą być składnikiem wiosennych zup. Można je też dodawać do sałatek oraz marynować w oliwie. Działa bakteriobójczo, obniża ciśnienie krwi, zapobiega nowotworom, miażdżycy, pobudza trawienie. Czosnek niedźwiedzi może być uprawiany również jako roślina ozdobna ze względu na swoje białe kwiaty.
Dziurawiec - aromatyczna, odporna na mróz bylina o wysokości 30-90cm. Częścią użytkową jest ziele, które ścina się na początku kwietnia. Szeroko stosowany w ziołolecznictwie. Pomaga między innymi w leczeniu objawów lekkiej depresji i bezsenności, a także przy migrenie. Ma działanie żółciopędne, żółciotwórcze, pobudzające trawienie, przeciwzapalne i dezynfekcyjne (może być stosowany zewnętrznie na rany i do płukania gardła). Nadaje się do uprawy w ogródku, jak również do całorocznej uprawy w doniczce na parapecie okiennym.
Estragon to roślina przyprawowa i lecznicza. Liście dodaje się do mięs, dań rybnych, sałatek, konserwowania i do octu estragonowego. Pomaga w leczeniu chorób wątroby i reumatyzmu. Roślina wieloletnia o wysokości ok. 120cm.
Hyzop lekarski to cenna przyprawa do sosów, zup i pieczeni. Nadaje się do tego zarówno w świeżej, jak i suszonej formie. Szczególnie dobrze komponuje się z potrawami o nieco mdłym smaku, ponieważ nadaje im nutki ostrości i wyrazistości smakowej. Jest pomocny przy zaparciach i niestrawności oraz jako środek przeciwpotny. Roślina wieloletnia o wysokości do 60cm.
| Japońska pietruszka Mitsuba to zioło pochodzące z Japonii. Liście i łodygi mają lekko cytrynowy aromat i delikatny pieprzowy posmak. Szerokie zastosowanie w kuchni w formie świeżej lub suszonej, w szczególności do zup i sałatek.
Kminek to popularna roślina przyprawowa i lecznicza. Owoce kminku dodaje się do kapusty, buraków ćwikłowych, serów i pieczywa. Działa leczniczo na przewód pokarmowy i moczowy. Roślina dwuletnia o wysokości ok. 1 m.
Lawenda lekarska to roślina wieloletnia o wysokości do 50cm. o właściwościach leczniczych, przyprawowych oraz mająca zastosowanie jako roślina ozdobna o intensywnym zapachu. Stosowana do suchych bukietów, odświeżania odzieży, odstraszania moli. Napary działają uspokajająco, odświeżająco i antyseptycznie.
Lebiodka pospolita / Oregano to popularna przyprawa do pizzy, zapiekanek, potraw z jaj, sera i warzyw. Napar z ziela pobudza apetyt, poprawia trawienie, działa przeciwzapalnie. Roślina wieloletnia o wysokości 40-50cm.
Lubczyk ogrodowy to bylina dorastająca do 2m. Jest głównym składnikiem przyprawy maggi. Liście dodaje się do sosów, zup, mięsa. Lubczyk pomaga przy dolegliwościach żołądkowych i jelit.
Majeranek to roślina jednoroczna o wysokości 25-30cm. Nadaje się do całorocznej uprawy w doniczce na parapecie okiennym. Roślina przyprawowa i lecznicza o silnym zapachu. Liście i czubki pędów, świeże lub suszone, stosuje się do przyprawiania wędlin, mięs i zup. Napar z rośliny stosuje się przy przeziębieniach.
Malwa czarna to roślina dwuletnia o dużych, czarno-purpurowych kwiatach. Polecana do nasadzeń w grupach. Suszone kwiaty mają właściwości lecznicze (silnie wykrztuśne działanie).
Melisa lekarska to roślina wieloletnia o wysokości do 1m. Świeżych liści i pędów używa się do przyprawiania sałatek owocowych i warzywnych. Herbatka z liści działa przeciwbólowo i uspokajająco.
Mięta meksykańska to roślina wieloletnia wys. 60-70cm, silnie krzewiąca się o prostych pędach zakończonych kłosami lawendowych kwiatów. Liście i łodygi wydzielają olejki eteryczne o przyjemnym zapachu mięty. Kwiaty są chętnie odwiedzane przez pszczoły i motyle. Zastosowanie: do uprawy na wysokich rabatach, w dużych pojemnikach i na kwiat cięty. Stosowana do sporządzania herbaty.
Mięta pieprzowa to roślina wieloletnia o wysokości 70cm. Roślina przyprawowa i lecznicza. Liście są dodatkiem do sałatek, dań warzywnych, mięsnych i ziemniaków. Herbata z mięty pomaga przy bólach głowy, dolegliwościach żołądkowych i działa uspokajająco. Lubi stanowisko słoneczne lub półcień i wilgotną glebę.
Ogórecznik lekarski to roślina, której świeże liście oraz kwiaty są atrakcyjnym dodatkiem do sałatek, zup, sosów, mięs, ryb i serów. Swoim smakiem i zapachem przypominają ogórki. Ogórecznik posiada też właściwości lecznicze - obniża poziom cholesterolu, działa przeciwzapalnie i moczopędnie, uspokajająco i bakteriobójczo.
Ostropest plamisty jest ziołowym lekiem na wątrobę. W naturalny sposób oczyszcza organizm z toksyn. Dorasta do 2m wysokości. Stosowany jest także jako roślina ozdobna na rabaty i do suchych bukietów. Ostropest dobrze komponuje się na rabacie z niższymi roślinami.
Rozmaryn lekarski to popularna przyprawa używana w kuchni południowej do mięs, wędlin i sosów. Kwiaty dodaje się do sałatek. Łodyga może być używana jako szpikulec do szaszłyków - nadaje im niepowtarzalny zapach i smak. Jest to również roślina ozdobna - jedna z najdawniej uprawianych u nas roślin doniczkowych.
Rumianek pospolity to roślina jednoroczna o wysokości 10-50cm. Roślina lecznicza. Zbiera się koszyczki kwiatostanowe lub całe rośliny. Herbatkę z rumianku stosuje się przy zaburzeniach żołądkowych i w stanach gorączkowych. Zewnętrznie działa przeciwzapalnie i przyspiesza gojenie.
Ruta zwyczajna to bylina, która działa żółciopędnie, moczopędnie i wspomaga trawienie. Ma własności odtruwające. Można również stosować na rabaty jako roślinę ozdobną. W kuchni używane są jej świeże, młode liście: do dziczyzny, sałatek, surówek, duszonych potraw, kapusty, grzybów i ryb. Suszone liście wykorzystuje się do marynat, przyprawiania bigosu i gulaszu.
Stewia w naszych warunkach jest rośliną jednoroczną. Jej liście są 20 razy słodsze od cukru spożywczego, a zawierają niewiele kalorii. Może być stosowana do słodzenia napojów, potraw przez osoby dbające o linię lub chore na cukrzycę. Sugerowana jest również w odżywianiu dzieci, ponieważ nie powoduje rozwoju próchnicy. Można stosować liście świeże lub susz. Stewiozyd nadający liściom słodyczy zachowuje swoje właściwości w temperaturze nawet 200°C - nadaje się także do wypieków.
Szałwia lekarska jest wieloletnią rośliną o aromatycznych liściach i ozdobnych kwiatach. Świeże liście szałwii dodaje się do mięs, drobiu, farszu. Napar zaś łagodzi stany zapalne jamy ustnej, dziąseł i gardła. Nadaje się też do całorocznej uprawy w doniczce na parapecie okiennym.
Tymianek właściwy to roślina wieloletnia o wysokości około 40cm. Świeże liście dodaje się do tłustych mięs, dziczyzny, wędlin, zup. Działa moczopędnie, łagodzi skurcze żołądka i nerwobóle.
Oprócz wyżej wymienionych ziół dostępne są również bardzo interesujące gotowe zestawy, np. japońska mieszanka ziół, aromatyczna mieszanka, mix 5 rodzajów bazylii oraz zestaw ziół na taśmie. |