z cyklu • PRAWO I KSIĘGOWOŚĆ ILE DNI WOLNYCH Z TYTUŁU URODZENIA DZIECKA? (NR 32) 19.05.2014Aldona Szalińska - prawnik Z tytułu urodzenia dziecka przysługuje kobiecie urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski, a pracownikowi ojcu także dodatkowy urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski. Urlop macierzyński przysługuje każdej pracownicy z mocy ustawy z tytułu urodzenia dziecka. Nie ma tu znaczenia rodzaj podpisanej przez pracownicę umowy o pracę, wymiar czasu pracy czy staż pracy. Celem urlopu macierzyńskiego jest bowiem zagwarantowanie przyszłej mamie możliwości przygotowania się do porodu, regeneracja sił po porodzie a także zapewnienie opieki swojemu dziecku w pierwszym okresie jego życia. Urlop macierzyński może być wykorzystany tylko poprzez udzielenie pracownicy "dni wolnych". Nie może być zatem zastąpiony ekwiwalentem pieniężnym. Pracownica nie może się go także zrzec, jest to bowiem uprawnienie niezbywalne. W okresie przebywania przez pracownicę na urlopie macierzyńskim pracodawca nie może wezwać jej do świadczenia pracy.
Warto wskazać, że urlop macierzyński nie przysługuje natomiast w przypadku poronienia. Minimalny wymiar urlopu macierzyńskiego wynosi 20 tygodni i przysługuje w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. Wymiar urlopu zwiększa się w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. I tak w razie urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie pracownicy przysługuje 31 tygodni urlopu, 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojga dzieci, 35 tygodni w sytuacji urodzenia czworga dzieci i 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga lub więcej dzieci przy jednym porodzie. Warto wskazać, że z korzystaniem z urlopu macierzyńskiego łączy się prawo do otrzymania zasiłku macierzyńskiego. Celem zasiłku macierzyńskiego jest zastąpienie utraconych przez pracownicę zarobków w związku z niewykonywaniem pracy w okresie przebywania przez nią na urlopie macierzyńskim.
Poza urlopem macierzyńskim bezpośrednio po jego wykorzystaniu pracownicy, a także pracownikowi - ojcu przysługuje prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego wynosi 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie i 8 tygodni w przypadku urodzenia większej liczby dzieci. Urlop ten udzielany jest na wniosek pracownika, który pracodawca obowiązany jest uwzględnić. Wniosek o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego należy przedłożyć pracodawcy nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z niego. Dodatkowy urlop macierzyński może być wykorzystany jednorazowo lub w dwóch częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności. Oprócz urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego, bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze, mama, a także pracownik - ojciec ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni - niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
Urlop rodzicielski udzielany jest jednorazowo albo nie więcej niż w trzech częściach, z których żadna nie może być krótsza niż 8 tygodni, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej. Urlop ten, tak jak dodatkowy urlop macierzyński, udzielany jest na wniosek pracownika, składany pracodawcy w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Podobnie jak w przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracodawca obowiązany jest uwzględnić wniosek. |