Sesja Rady Miasta, podczas której podejmuje się uchwałę w sprawie udzielenia lub nie burmistrzowi absolutorium czyli swego rodzaju "błogosławieństwa" na kolejny rok, zwykle budzi więcej lub mniej emocji. W miarę spokojnie przebiegają sesje tam, gdzie burmistrz ma zdecydowaną większość radnych po swojej stronie i gdzie powstała koalicja wspierająca działania najwyższego rangą urzędnika. "Maszynka do głosowania" działa bez zarzutu niezależnie od podstaw merytorycznych.

Absolutorium nie budzi także większych emocji w drugim i trzecim roku kadencji burmistrza. Wtedy nieudzielenie przez Rady poparcia w tym obowiązkowym głosowaniu nie wywołuje żadnych konsekwencji dla panującego burmistrza. Inaczej niż w pierwszym i ostatnim roku kadencji, gdy zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym brak absolutorium jest równoznaczny z podjęciem inicjatywy przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania burmistrza.

W Radzyminie do zakończenia ostatniej kadencji było rodzinnie, spokojnie i jednogłośnie. Gdzieś w tle, od czasu do czasu, słychać było słowa "opamiętajcie się", którymi jeden z radnych nawoływał do przeprowadzenia działań naprawczych w sferze finansów. Był to jednak głos nic nie wnoszący do radzymińskiej rzeczywistości, jeżeli chodzi o działania. Czy ów radny miał rację? Trzeba jednoznacznie stwierdzić, że tak, co widać było w tej kadencji już na samym jej początku. Wobec udzielenia absolutorium przez Radę należy przynajmniej w części podsumować sytuację, w jakiej znajduje się teraz Radzymin.
Obecnie ponosimy skutki prowadzonej dotychczas polityki finansowej - rosnące zadłużenie, w tym zobowiązania wymagalne na koniec 2011 roku na kwotę ponad 3 mln zł, spadające dochody, rosnące zaległości podatkowe, ciasnota w szkołach, brak miejsc w publicznych przedszkolach, kiepskie drogi, brak kanalizacji w wielu miejscach w Radzyminie. Brak wodociągu w Łąkach Radzymińskich stał się elementem zapalnym w wydarzeniach związanych ze zmianą układu sił w Radzie Miasta na początku tego roku.
Oczywiście wspomnieć należy również sukcesy - przybywa mieszkańców, remontuje się szkoły na wsiach, przybywa inwestorów (choć nie zawsze z pożytkiem finansowym dla Gminy Radzymin), buduje się halę sportową przy Zespole Szkół w Radzyminie, powstają nowe odcinki kanalizacji.

Przed głosowaniem nad uchwałą w sprawie absolutorium dla burmistrza została odczytana opinia Regionalnej Izby Obrachunkowej (RIO) o wykonaniu budżetu 2011. Była ona pozytywna, ale zawierała wiele krytycznych uwag. Jednocześnie odczytano wniosek Komisji Rewizyjnej, opinię RIO o tym wniosku oraz wystąpienie pokontrolne dotyczące kompleksowej kontroli gospodarki finansowej, które zawierało bardzo dużo uwag o prowadzonej gospodarce finansowej. W wystąpieniu tym wskazuje się jednoznacznie osoby odpowiedzialne za nieprawidłowości - Burmistrza Radzymina (Organ Podatkowy) i Skarbnika Gminy (Główny Księgowy Budżetu). Z tego względu między innymi apelowałam do radnych o nieudzielenie absolutorium burmistrzowi, ponieważ w mojej ocenie uwag negatywnych jest więcej niż pozytywnych.

Bo źle się dzieje, jeżeli RIO wskazuje na nieprzestrzeganie zapisów wielu ustaw - ustawy o rachunkowości, ustawy Prawo zamówień publicznych, ustawy Ordynacja podatkowa, ustawy Karta Nauczyciela, ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, ustawy o finansach publicznych, Kodeksu postępowania administracyjnego oraz zapisów wielu rozporządzeń.
Źle się dzieje w gminie, w której Najwyższa Izba Kontroli wskazuje na nieprawidłowości w zakresie wydatkowania środków w ramach tzw. korkowego - ok. 120 tys. zł wydano niezgodnie z zapisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Źle się dzieje, gdy RIO wskazuje na brak ciągłości bilansowej, niezgodność stanu środków na rachunku Gminy z zapisami w księgowości banku, niezgodność sprawozdań jednostkowych ze sprawozdaniem zbiorczym.

Wręcz kuriozalnym zjawiskiem jest używanie korektora do poprawiania błędów w źródłowych dowodach księgowych! Jest to nie tylko niezgodne z art. 25 ustawy o rachunkowości, ale również jest to przestępstwem przeciwko wiarygodności dokumentów w świetle art. 270 Kodeksu Karnego - bo czyż nie jest to "przerabianie" dokumentów?

RIO wskazała również na działanie prowadzące do uszczuplenia dochodów gminy - nienaliczanie i niepobieranie odsetek z tytułu nieterminowego wpłacania rat podatku od nieruchomości lub pobieranie podatku od środków transportu w stawkach zaniżonych. Oczywiście po dwóch latach dopatrzono się nieprawidłowości, więc wzywa się podatników do złożenia korekty oraz dopłaty różnicy. Podatnik "płacze i płaci", a jakie konsekwencje dla urzędnika?!

Ostatnio wiadomo już, że "normalnym" jest nieprzestrzeganie terminów wypłaty wynagrodzeń nauczycielom i wypłacenie dodatku uzupełniającego dla nauczycieli po terminie ustawowym. Dochodzą do tego zaległości w opłacaniu składek do ZUS, brak środków na regulowanie innych, wymagalnych zobowiązań wobec kontrahentów szkół. Ponadto nie wypłaca się nauczycielom przyznanych świadczeń zdrowotnych i, o zgrozo, przyznanych pożyczek z kasy zapomogowo - pożyczkowej, a środki zgromadzone na rachunku Kasy to środki własne nauczycieli. Jak należy określić takie działania? Nieprawnie obraca się prywatnymi środkami finansowymi nauczycieli!
W efekcie dyrektor placówki szkolnej narażony jest na zarzut przekroczenia dyscypliny finansów publicznych, płaci odsetki z własnych środków, otrzymuje kary od Państwowej Inspekcji Pracy. Dyrektorzy szkół ponoszą konsekwencje za "niewinność". Tylko dlatego, że Burmistrz i Skarbnik nie przekazują we właściwym czasie i w odpowiedniej wysokości środków finansowych na zapewnienie prawidłowego funkcjonowania szkoły!
Dyrektor jako kierownik zakładu pracy ponosi odpowiedzialność w sferze publicznej i oficjalnej, ale za te nieprawidłowości nie odpowiada przecież bezpośrednio. Więcej. W warunkach radzymińskich na terminowość wpłat nie ma najmniejszego wpływu, a może jedynie monitować. Dla środowiska nauczycielskiego wszystkie te zagadnienia znaczą nerwowość, a dla mieszkańców obniżenie standardów nauczania ich dzieci.

W ramach oszczędności w oświacie obniżono na ostatniej sesji nauczycielom zatrudnionym na wsi dodatek mieszkaniowy. Ta typowa pozostałość poprzednich czasów związana jest co prawda z wieloma nieprawidłowościami, a nawet można powiedzieć, że jest anachronizmem, jednak czy naprawianie finansów ma polegać na oszczędnościach rzędu 4 tysięcy złotych miesięcznie w skali całej gminy? Moją odpowiedzią na skalę takich oszczędności była propozycja obniżenia diet radnym o 200 złotych miesięcznie, co skutkowałoby analogicznymi skutkami finansowymi (21 radnych x 200 PLN = 4200 PLN). Może był to "zbytni" populizm, ale realny skutek finansowy byłby analogiczny przy znacznie mniejszym zamieszaniu. Wniosek o obniżenie diet w głosowaniu poparły trzy osoby: radna Elżbieta Darka, Krystyna Pałaszewska, i ja.
-----
Jako mieszkanka tej Gminy od 26 lat zawsze chciałam, aby była ona wzorem gospodarności i racjonalnego działania dla innych gmin. Zawsze chciałam, aby mieszkańcy żyli godnie i byli dumni ze swojego miejsca nie tylko z powodów historycznych.
Bez względu na to, kto "jest przy władzy", chciałabym także wyrazić swoją aprobatę dla prowadzonej przez burmistrza gospodarki finansowej. Wobec faktów było to niemożliwe. Byłam przeciwna absolutorium wraz z trójką innych radnych. Jeden z kolegów w Radzie wstrzymał się od głosu.

Na zmiany w polityce finansowej Radzymina musimy jeszcze poczekać. Tylko ile?