Początek roku to okres rozliczeń z urzędem skarbowym. Podatnicy mają możliwość odpisania 1% podatku na dowolną organizację pożytku publicznego znajdującą się w wykazie organizacji na dany rok w Biuletynie Informacji Publicznej Ministra Pracy i Polityki Społecznej: www.mpips.gov.pl/bip lub na stronie Departamentu Pożytku Publicznego: www.pozytek.gov.pl.
W ostatnich latach coraz chętniej przekazujemy nasz 1% wybranym instytucjom, a to owocuje większym zaangażowaniem organizacji pozarządowych posiadających status OPP i tworzeniem różnych aktywnych form partycypacji społecznej.

Nie wszyscy wiedzą, że 1% podatku przekazać można wyłącznie organizacji pozarządowej posiadającej status organizacji pożytku publicznego (OPP). Stan prawny podmiotu sprawdzamy w Krajowym Rejestrze Sądowym, najlepiej za pomocą numeru KRS.
Jednak organizacja posiadająca status OPP może nie być ujęta w wykazie, o ile nie dopełniła obowiązku sprawozdawczego lub zamieściła sprawozdanie z rocznej działalności po ustawowym terminie 15 lipca w bazie na stronie Departamentu Pożytku Publicznego (art. 23 ust. 6 Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Dz.U. z 2010 r., Nr 234, poz. 1536 z późn. zm.).

Organizacja, która opublikowała sprawozdanie z opóźnieniem traci możliwość otrzymywania 1% na rok, natomiast podmiot, który nie dopełnił tego obowiązku, może zostać pozbawiony statusu OPP na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Na przykładzie bieżącego roku - kilkaset organizacji nie może w 2013 roku otrzymywać 1% z rozliczeń za 2012 rok, zaś te instytucje, które nie zamieściły sprawozdań finansowych i merytorycznych w bazie OPP otrzymają orzeczenie z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) o utracie statusu.

Z uwagi na duże nadużycia warto wiedzieć, że zbieranie 1% przez organizację posiadającą status OPP na rzecz podmiotu, który takiego statusu nie ma lub go utracił, jest łamaniem prawa. W takiej sytuacji organy nadzoru mogą ukarać obydwa podmioty, bowiem zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy środki finansowe pozyskane z 1% muszą zostać przeznaczone na działalność pożytku publicznego.

Niekiedy zdarza się, że urząd skarbowy odmawia przyjęcia zeznania tłumacząc, że wskazany numer KRS nie widnieje w słownikach podatkowych ich systemu. Jeśli podany numer KRS znajduje się w wykazie organizacji uprawnionych do 1% i podany jest przy nim numer konta organizacji, pracownik urzędu skarbowego nie ma prawa odmówić przyjęcia zeznania. Obowiązkiem Ministerstwa Finansów jest aktualizacja systemu podatkowego, tak by znalazły się w nim numery KRS i numery kont organizacji, które znajdują się w spisie Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W takich przypadkach można złożyć skargę do naczelnika urzędu.

Środki finansowe pozyskane z 1% zaczynają spływać do organizacji w okresie wakacyjnym - w lipcu/ sierpniu. Dzięki nim beneficjenci mają możliwość ubiegania się o dofinansowanie w ramach większych projektów, jak również realizować własne autorskie programy w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 ust. 1 ustawy.

Dlatego niezwykle istotnym jest, aby przekazywać 1% podatku, bo tylko dzięki temu trzeci sektor ma szansę realnie wpływać na rozwój partycypacji społecznej.