W ostatnią sobotę listopada 2011 roku młodzi pasjonaci historii ze Szkoły Podstawowej nr 1 im. ppłk. pil. Mariana Pisarka w Radzyminie pod opieką p. Pawła Cybulskiego i p. Grzegorza Jelenia udali się na długo oczekiwaną wycieczkę do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Tematem przewodnim naszej wizyty, było odzyskanie przez Polskę po 123 latach niewoli niepodległości. Pochmurne niebo, dość niska temperatura i siąpiący deszcz nie nastrajał nas zbyt optymistycznie. Jednak, gdy już znaleźliśmy się na dziedzińcu muzeum wiedzieliśmy, że będzie to dla nas niezapomniana lekcja historii. Pan Grzegorz Jeleń, opiekun Koła Historycznego "Wiarus" ogłosił konkurs na fotografię eksponatu, który związany byłby z Bitwą Warszawską, z walkami o Radzymin.

Jak w gąszczu samolotów, czołgów, pojazdów odszukać te właściwe? Pan Paweł Cybulski udzielał nam natomiast praktycznych rad, jak zrobić dobrą fotkę (jest w tym naprawdę dobry), Gdy już udało nam się odszukać replikę czołgu Renault FT - 17 i armatę zdobytą na bolszewikach w pamiętnym 1920 roku czekało na nas nowe zadanie - odnalezienie wystawy plenerowej dotyczącej udziału polskiego lotnictwa w walkach na zachodzie.

Gdy znaleźliśmy się na wewnętrznym dziedzińcu muzeum, pan Grzegorz opowiedział nam historię polskich lotników, którzy bronili honoru naszej ojczyzny nad niebie Anglii, Francji, którzy walczyli za wolność naszą i waszą. Na tablicy z wyrytymi nazwiskami pilotów odszukaliśmy nazwisko patrona naszej szkoły - ppłk. pil. Mariana Pisarka i generała brygady Tadeusza Sawicza - ostatniego polskiego pilota uczestnika niedocenionej przez historię, "Bitwy o Anglię", który 19 października 2011 roku odszedł na wieczną służbę.
W ciszy i skupieniu wysłuchaliśmy opowieści o dokonaniach bojowych naszego patrona i generała Sawicza. Obaj piloci w pamiętnym 1940 roku walczyli w najlepszym dywizjonie Bitwy o Anglię - Dywizjonie 303. Postawą na baczność i minutą ciszy uczciliśmy pamięć bohaterów.

W holu budynku muzealnego czekał już na nas kustosz p. Tomasz Jasionek, który zaprosił do wspólnej wędrówki po dziejach naszego państwa i armii. Pan Tomasz zachęcał nas również do zadawania pytań, bo jak z uśmiechem na twarzy powiedział, on będzie je nam zadawał. Oczywiście, jeśli trafi się jakaś niepoprawna odpowiedź, nie powinniśmy się za mocno przejmować. Na pewno poznamy tę prawidłową - jego w tym głowa.

Naszą wędrówkę rozpoczęliśmy od dziejów Mieszka I i jego drużyny. Następnie zawędrowaliśmy w czasy Władysława Łokietka i jego zwycięskiej Bitwy pod Płowcami (1331 r). Tu zapoznaliśmy się z podstawowym wyposażeniem rycerza. Ciekawostką jest, że w epoce średniowiecza oprócz praktycznych zastosowań elementów wyposażenia ważna była obowiązująca w tamtych czasach moda. Wędrując muzealnymi korytarzami poznawaliśmy historię kolejnych władców, bitew i zmieniającego się uzbrojenia. Poprzez Bitwę pod Grunwaldem, Bitwę pod Orszą zawędrowaliśmy w XVII wiek, stulecie walk z Turkami, Szwedami, Rosjanami. Poznaliśmy historię powstania najlepszej i najskuteczniejszej formacji wojskowej - husarii i jazdy pancernej. Za czas narodzin husarii uważa się początek XVI wieku. Szlak bojowy tej formacji znaczą zwycięstwa pod Orszą (1514), Obertynem (1531), Kircholmem (1605), Beresteczkiem (1651), Chocimiem (1673), Wiedniem (1683). Za czasów króla Stefana Batorego husaria stała się podstawowym rodzajem polskiej i litewskiej jazdy. Mogliśmy podziwiać wyposażenie husarza składające się z szabli husarskiej, pancerza, tarczy, hełmu, pistoletów, łuków, czekanów oraz drzewa, czyli długiej na prawie 6 metrów, z jednej strony lekkiej (specjalna technologia produkcji), a zarazem wytrzymałej, zaopatrzonej w proporzec w barwach danej roty, kopię. Poznaliśmy również historię powstania jazdy pancernej, która wspomagała na polu walki husarię. Ciekawostką jest, że tarcza będąca na wyposażeniu tej formacji zwana kałakanem, zbudowana jest z figowych prętów przeplatanych jedwabnymi nićmi z umieszczonym na jej środku metalowym kółkiem. Jest to bardzo wytrzymała tarcza, lecz nieodporna na wilgoć.

Kolejnym etapem naszej wędrówki były czasy Insurekcji Kościuszkowskiej, czasy powstania Legionów J.H. Dąbrowskiego we Włoszech oraz czasy Księstwa Warszawskiego i jego walk z Austrią. (W kwietniu 1809 roku wojska Księstwa Warszawskiego stoczyły zwycięską potyczkę ze stacjonującymi w Radzyminie Austriakami). Z uwagą wysłuchaliśmy opowieści kustosza o Powstaniu Listopadowym i Powstaniu Styczniowym. Pan Tomasz w bardzo interesujący sposób przybliżył nam historię powstawania polskich formacji wojskowych w czasie trwania I Wojny Światowej. Z dużym zainteresowaniem słuchaliśmy opowieści o walkach naszych pradziadków o naszą wolność w Bitwie Warszawskiej, czy też Powstaniach Śląskich podziwiając tak nieliczne eksponaty z tamtego okresu.

Ostatnim akordem naszej wędrówki było poznanie historii II Rzeczpospolitej i jej armii. Z zapartym tchem słuchaliśmy opowieści o słynnym samolocie bombowym PZL-37 B "Łoś", samolocie myśliwskim PZL - P 11 C (na takim typie samolotów w kampanii 1939 roku walczył patron naszej szkoły), rusznicy przeciwpancernej UR, czy też doskonałym pistolecie VIS. Naszą uwagę przykuła opowieść o polskich matematykach, którzy złamali szyfr niemieckiej maszyny szyfrującej Enigmy. Warto w tym miejscu przypomnieć i zapamiętać nazwiska.: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego oraz Henryka Zygalskiego. Powinniśmy być z nich dumni.

Wędrując poprzez historię Kampanii Wrześniowej, odradzania się naszej armii we Francji, walk polskich pilotów pod niebem Anglii, dotarliśmy do czasów sowieckiej i niemieckiej okupacji i rodzącego się ruchu oporu. W skupieniu wysłuchaliśmy opowieści o powstaniu Armii Krajowej i losach jej pierwszego dowódcy generała Stefana Roweckiego pseudonim "Grot". W ostatniej z odwiedzonych przez nas muzealnej sali poznaliśmy historię powstania w Getcie Warszawskim (1943) oraz historię Powstania Warszawskiego z roku 1944.

Nasza wspólna wyprawa zaplanowana na półtorej godziny trwała prawie godzinę dłużej. Kustosz p. Tomasz Jasionek bardzo chętnie odpowiadał na masowo zadawane przez czterdziestu jeden uczestników wycieczki pytania. Za tak wspaniałą, ciekawą i interesującą opowieść o naszej historii pragniemy złożyć panu Tomaszowi najserdeczniejsze podziękowania. Na pewno nie była to nasza ostatnia wizyta w muzeum. Przyjedziemy tu już niedługo na lekcję muzealną z eksponatami.

To nie jest do końca prawda, że młodzi ludzie nie interesują się historią. Na takie lekcje możemy przyjeżdżać choćby co sobotę. I choć trochę bolały nogi, uśmiechnięte twarze młodych pasjonatów historii świadczyły, że warto było poświęcić wolną sobotę na tak wspaniałą wyprawę w głąb dziejów ojczystych, w głąb historii polskiej armii i jej żołnierza, dla którego słowa Bóg, Honor, Ojczyzna zawsze były święte.